De Mannen Van 73
Wie Zijn wij ?
Reuzen spreken tot de verbeelding. Je ziet ze soms op lokale speciale gelegenheden en stoeten van dorpen en steden. Jammer genoeg zijn veel reuzen in de loop der tijd in de vergetelheid terechtgekomen of raakten versleten of beschadigd.
Sinds de middeleeuwen worden in Europa al Reuzen gemaakt. Reuzen werden soms gebruikt als afschrikmiddel voor plunderaars en belegerende troepen. Als een stad of dorp belegerd werd of als muitende troepen voorbij trokken, werd de reus opgesteld als "bewaker"aan de ingang van het dorp of aan de stadspoort. Niet zelden stelden Reuzen heilige figuren voor en vaak namen zij deel aan (religieuze) processies die uitgingen tijdens kermissen.
Tijdens de verlichting (18de eeuw) en aansluitend op de Franse Revolutie (1789) kwam er heel wat protest tegen Reuzen en werden er dan ook een aantal vernietigd of verboden. Mede daardoor is de reuzentraditie in heel wat landen verdwenen, maar in België, Noord-Frankrijk en Spanje houdt ze tot op de dag van vandaag stand.
Reuzen weerspiegelen veelal de identiteit van een gemeenschap, stad, wijk, dorp of vereniging. Ze vertellen zelf een deel van het verhaal ervan. In België zijn er vandaag naar schatting zo'n 1500 Reuzen. De oudste Belgische Reuzen zijn al honderden jaren oud.
Leuven heeft net als andere steden in België al Reuzen gekend van in de middeleeuwen. In de 14de eeuw ontstond er in Leuvende vermaarde jaarlijkse Ommegang, die op de eerste zondag van september uitging en die deel uitmaakte van de processie van Leuven. Hierin kwamen later ook Reuzen voor zoals Hercules (1463) en zijn vrouw Megera (1532). Van hen is spijtig genoeg niet veel overgebeleven, enkel het hoofd van Megera is nog te bewonderen in Museum M.
Ook later zijn nog Reuzen gemaakt. In 1973 waren er nog 2 reuzen, Ma en Pa Diestsestroat, gemaakt door de handelaars in de Diestsestraat, maar zij zijn intussen verdwenen.
In 1988 werd Reus Jan Van den Graetmolen gemaakt door buurt Groot-Redingenhof. Hij is genaamd naar de eigenaar van de molen in 1430 waar zich nu de Dijlemolens bevinden.
In 2011 presenteerden de Leuvense orde van de Pietermannen, een lokale carnavalgroep van Leuven, hun Reus Kobe Koeieschieter ter ere van hun 44ste verjaardag. De naam Koeieschieter is een referentie naar de jaren 1690. In 1690 dacht men in Leuven dat de Fransen, die witte pofbroeken droegen de stad gingen aanvallen. Ze zagen witte vlekken in de dichte mist en openden het vuur. Uiteindelijk bleken het niet de Fransen te zijn, maar gewoon een kudde koeien. Sindsdien zijn hebben de Leuvenaars de bijnaam koeieschieters.
In 2013 volgden de Mannen van '73 met een Reuzin "De Fiere Margriet" verwijzend naar de legende van de Fiere Margriet.
De levensloop van reuzen vertoont veel gelijkenissen met die van mensen. Zo gaat de “geboorte” van een nieuwe reus bijvoorbeeld vaak gepaard met geboorterituelen. Verder krijgt een reus - net zoals een mensenkind - ook een peter en een meter, die beloven dat ze voor hem zullen zorgen en over zijn toekomst zullen waken. Reuzen kunnen verder ook huwen en kinderen krijgen.
In de loop der tijd werden in verschillende steden Reuzengilden opgericht. Deze gilden kan men vergelijken met schuttersgilden, die op hun beurt instonden voor de bewaking van de stad. Beide gilden dienden door de stadsraad te worden geïnstalleerd. Bij de opkomst van het buskruit gingen de eigenlijke verdedigingsfuncties van de schutters- en de reuzengilden verloren. Nu staan de leden van de reuzengilden in voor de constructie van de Reus en het behoud ervan of helpen bij het organiseren van Reuzentochten.
Binnen de gilde nemen de Reuzendragers of 'pijnders' een centrale positie in. Zij dragen de kennis en de kunde over het dragen van en het dansen met reuzen over aan nieuwe leden.
Op heel wat feestelijke en vrolijke gebeurtenissen zijn reuzen van de partij en ook in tal van stoeten zijn ze een vaste waarde. Sommige stoeten danken zelfs hun bestaan aan een reus. Zo is er bijvoorbeeld de tweejaarlijkse reuzenstoet in Nieuwpoort waar telkens meer dan honderd reuzen uit binnen- en buitenland aan deelnemen. Sommige stoeten kunnen bogen op een eeuwenlange traditie.
Traditioneel stappen reuzen niet zomaar mee in een stoet, maar bewegen ze zich dansend voort. Ze huppelen en draaien rond hun as of rond elkaar op een cadans, die door trommels of een fanfare aangegeven wordt. Soms voeren de reuzen ook echte dansen uit. Sinds een aantal decennia zijn dansende reuzen wel wat op hun retour. Dat komt doordat de meeste moderne reuzen niet meer gedragen, maar voortgerold worden. Helaas komt het overdragen van de eeuwenoude traditie daardoor wel in het gedrang. Dansen met reuzen is immers geen makkelijke opdracht en vraagt van de dragers de nodige ervaring en behendigheid.
Reuzen in Vlaanderen
"Reuzen in Vlaanderen vzw" werd opgericht in 2010 met als doel het promoten en bevorderen van de reuzencultuur. Zij bieden een adviserende en ondersteunende hulp voor de Reuzen groeperingen in Vlaanderen en Brussel.
Wie Zijn wij ?
Een unieke verenigingsvorm in Leuven
Lokale oude folklore in onze streken.
Een prachtige legende van Leuven